Historie 

De orgelfabriek van Mart. Vermeulen

Een Woerdens bedrijf, dat in veel kerken in Nederland zijn sporen achterliet, was de firma Mart Vermeulen, fabrikant van kerkorgels. Tussen 1890 en 1925 plaatsten en herplaatsten Martinus Vermeulen en zijn medewerkers zo'n tachtig kerkorgels in voornamelijk protestantse kerkgebouwen. 

 

Martinus Vermeulen (1859-1925) was een Woerdense Boerenzoon, die opgroeide in de zogenaamde 'stadsboerderij' aan de Achterstraat 1 en die meer voor muziek dan voor veehouderij voelde. Hij vestigde zich in 1892 als orgelfabrikant na eerst enkele jaren muziekleraar te zijn geweest. De jonge ondernemer kocht een pand op de hoek van de Meulmansweg en de Nieuwe Markt en begon daar met vooral het ombouwen van pneumatische kerkorgels. Ruim 15 jaar later was het bedrijf op die plaats uit zijn jasje gegroeid. Vermeulen verplaatste daarom het bedrijf naar een in 1908 door hem aangekochte voormalige grutterij aan de Voorstraat 27, die doorliep naar de Achterstraat. 

 

Aan de voorkant kwam een winkel, waar harmonia verkocht werden, het fabrieksgedeelte kwam aan de Achterstraat 6.  Het bedrijf was, na aanvankelijk vooral bestaande orgels te hebben herplaatst, ook nieuwe orgels gaan maken. Rond 1910 had de firma Vermeulen vijf orgelmakers, vier houtbewerkers, twee meubelmakers, een stemmer en drie krullenjongens in dienst. Ook de twee zoons van de directeur, Pieter en Dirk, werkten al jong mee. 

 

Na het overlijden van Martinus Vermeulen zetten de beide zoons de onderneming voort. Nieuwe kerkorgels werden er toen bijna niet meer gebouwd, de nadruk kwam te liggen op renovatie en onderhoud en op de verkoop van harmonia en piano's. In de jaren '20 was daarvoor nog enige tijd een aparte toonzaal aan de Achterstraat 5, het voormalige verkooplokaal van deurwaarder Deth. De winkel is tot 1978 voortgezet door Piet Vermeulen jr. een kleinzoon van Martinus. Het voormalige bedrijfspand staan nu op de gemeentelijke monumentenlijst.